İzmir Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı Kentler ve Temiz Enerji Şube Müdürlüğü tarafından yürütülen ve Peyzaj Araştırmaları Derneği’nin eş-faydalanıcı olduğu "Dirençli Kentler İçin Bir Çerçeve: Yeşil Odaklı Uyarlama (Green Re-vision: A Framework for the Resilient Cities)" projesi kapsamında yürütülen çalışmalarda İzmir İklim Modeli, Arazi Değişimi Modeli ve Ekosistem Servislerinin hesaplanması ile ilgili analizler tamamlandı.

İzmir için yapılan iklim modeli, yöntemi, modelleme sonuçları, yapılan arazi bozulumu ve ekosistem servislerinin hesaplanması, haritalanması ve sonuçlarının görüşüldüğü toplantıda, Proje danışmanı Prof. Dr. Süha Berberoğlu 2050-2100 yılları için İzmir İklim Modelinin IPCC’in 5. Raporunda belirtilen iklim senaryolarından orta iyimser ve kötümser iklim senaryaosuna göre yerel veriler ile desteklenerek HadGEM-2 modeline göre oluşturulduğunu belirtti. Berberoğlu oluşturulan modele göre yıllık ortalama sıcaklık değişiminde 2050-2100 yılları için İyimser iklim senaryosuna göre alçak kısımlarda sıcaklık artışı beklenirken, yüksek kesimlerde kış aylarındaki fazla soğumadan dolayı yıllık düzeyde bir düşüş görülebileceğini belirti. Kötümser iklim senaryosuna göre ise denize yakın bölgelerde ve alçak kesimlerde ortalama sıcaklıkta yüksek artış beklenirken, yüksekliğinin 1500 m üzerindeki alanlarda yıllık ortalamada bir azalış beklenmektedir.Yıllık toplam yağış miktarında 2050-2100 için İyimser iklim senaryosunda genel olarak bir artışın, kötümser iklim senaryosunda ise İzmir ilinin genelinde bir azalışın beklenebileceğini belirtti.

Arazi örtüsü/arazi kullanım değişimleri haritası üretilmiş ve dönüşüm matrisi hazırlandı. Değişim haritası, önceki ve sonraki tarih görüntülerinin konum bazlı karşılaştırmaları ile elde edildi. Buna göre iki tarih arasındaki değişimlerle ilgili olarak toplam 658,29 ha alan kentleşmeye maruz kalmıştır. Sonuç önerilerin bir sonraki aşamada oluşturulacağı belirtilirken, kentleri iklim değişikliğinin etkilerinden korumanın en önemli önlemlerinden biri kentlerdeki yeşil alan miktarını ve ağaç örtüsünü arttırmak, kentlerin yeşil alt yapısını güçlendirmekdir vurgusu yapıldı.

Sağlıklı Kentler ve Temiz Enerji Şube Müdürlüğü Proje Ofisi’nde 06-07-08 Aralık 2018'de gerçekleşen proje toplantısına Peyzaj Araştırmaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Hakan Alphan, Peyzaj Araştırmaları Derneği II. Başkanı Doç Dr. Çiğdem Coşkun Hepcan, TDİ Peyzaj temsilcisi Serdal Coşgun, TDİ Peyzaj temsilcisi Harun Kılıçoğlu, Çukurova Üniversitesi’nden Proje Danışmanı Prof. Dr. Süha Berberoğlu, Proje Koordinatörü Özlem Sevinç Gökçen, Proje Uzmanı Dr.Eylem Demircioğlu, Proje Uzmanı Meral Aydın, Proje Uzmanı S.Gökçen Karaduman, İBB Sağlıklı Kentler ve Temiz Enerji Şube Müdürlüğü’nden Akın Küçükyılmaz, Çağlar Tükel ve Sevinç Fırat Aydoğan, katıldılar.

İzleme ziyaretinde, Projenin amacına ve Proje tanımına (Description of the Action) uygun olarak uygulanıp uygulanmadığı, Proje uygulamasında karşılaşılan güçlükler ve çözüm önerileri,Projenin yönetimi ve iç izlenmesine dair yapıların nasıl işletildiği, Sürdürülebilirlik kapsamında hangi faaliyetlerin yapıldığı/tedbirlerin alındığı, Performans göstergelerine ne kadar ulaşıldığı ve doğrulama kaynaklarının mevcudiyeti, görünürlük kurallarına uygunluk gibi konular ele alınacaktır. İklim modeli, arazi bozulumu değişim modeli ve ekosistem servislerinin hesaplanması analizlerinin tamamlanması ile değişen iklim koşullarına göre İzmir için yeşil altyapı önerileri geliştiriliyor. Yapılan analiz sonuçları değerlendirildikten sonra, araziye teknik gezi yapıldı.

Haber Tarihi: 10.12.2018

İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2050 ve 2100 yıllarına ait iyimser ve kötümser iklim senaryoları ile modellerini ortaya koyacağı yeni proje için harekete geçti. Çevre Bilimci Dr. Nuran Talu, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yoğun iklim değişikliğiyle mücadele projelerini yakından incelediklerini belirterek, "Ne Ankara’nın ne de İstanbul’un iklim değişikliğiyle ilgili eylem planı yok. İzmir bu konuda çok büyük yol aldı" diye konuştu.

"Daha yeşil bir İzmir" için önemli adımlar atan Büyükşehir Belediyesi, kentin geleceğine yön verecek yeni bir uygulamaya daha başladı. Peyzaj Araştırmaları Derneği işbirliğiyle başlatılan "Dirençli Kentler İçin Bir Çerçeve: Yeşil Odaklı Uyarlama" projesi, ilk olarak ilgili komisyonlarda görevli Büyükşehir meclis üyelerine ve Belediye personeline anlatıldı. Büyükşehir Belediyesi, İzmir’in yeşil alan geleceğini belirlemek ve iklim değişikliğini göz önünde bulundurarak yol haritasını çizebilmek amacıyla yürüttüğü bu projeyle, bir yandan kentin yeşil alt yapısını belirlerken diğer yandan da 2050 ve 2100 yıllarına ait "iyimser ve kötümser" iklim senaryoları ile modellerini ortaya koyacak. Proje sonuçları gelecek ay kamuoyuyla paylaşılacak.

Proje çalışmaları kapsamında ‘Yerel Yönetimlerin İklim Değişikliği İle Mücadelesi’ eğitimi 31.01.2019 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis Salonu’nda geniş katılımla gerçekleşti. Eğitime İzmir Büyükşehir Belediyesi Birimleri, Belediye Şirketleri, İzmir il Müdürlükleri, İlçe Belediyeler ve İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar ve Bayındırlık Komisyonu, Plan ve Bütçe Komisyonu, Eğitim,Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu, Sosyal Hizmetler Komisyonu, Kültür ve Turizm Komisyonu, Tüketiciyi Koruma Komisyonlarında yer alan Meclis Üyeleri katılım sağlamıştır.

Raylı sistem yatırımları karbon salımını düşürüyor

Toplantının açılış konuşmasını yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Dr. Buğra Gökçe, iklim değişikliğinin etkilerini en aza indirmenin önemine değinerek "Günümüzde iklim değişikliği ve küresel ısınma diye bir sorun var. Sorunu kabul etmeyerek tedavi yapmamız mümkün olmaz. Son günlerde yaşanan hava olaylarını, küçük meteorolojik olaylar olarak açıklamak da mümkün değil” şeklinde konuştu.

Türkiye’deki büyük kentler arasında karbon salımını azaltmaya yönelik adım atan tek yerel yönetimin İzmir Büyükşehir Belediyesi olduğunu belirten Dr. Gökçe, sözlerini şöyle sürdürdü: “İzmir’de uzun süredir çevre sorunları gerçekliğinin farkına varmış bir belediye var ve yatırımlarını çevreci olarak geliştiriyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, doğa esaslı çözümleri araştırıyor, toplu taşımada lastik tekerlekten elektrikli ve raylı sisteme geçme yönünde önemli adımlar atıyor. Kent merkezlerinin genellikle yaya ve bisiklet ulaşımına yönelmesini öncelik alan bir seçimimiz var. İzmir’de Türkiye’ye öncü, örnek işler yapılıyor. Bunun genel çerçevesini de, karbon salımını azaltmak ana fikri üzerine kuruyoruz. İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2020’ye kadar taahhüt ettiği 'yüzde 20 karbon salımını azaltma' sözünü adım adım yerine getiriyor” şeklinde konuştu.

Harmandalı'da biyogaz üreteceğiz

Genel Sekreter Buğra Gökçe şöyle devam etti: "Ülkedeki en kapsamlı Akıllı Trafik Sistemini İzmir Büyükşehir Belediyesi İZUM adıyla hayata geçirdi. Bu da mümkün mertebede kavşaklardaki bekleme ve geçiş oranlarını tek merkezde toplayan sistemiyle, 2020 yılına kadar 251 bin ton karbon salımının azaltılmasını hedefleyen işlerden bir tanesi. Deniz ulaşımında da yaptığımız hamlelerle karbon kompozit, doğa dostu yeni 15 yolcu ve 3 arabalı vapurumuz körfezde salınıyor. Daha önceki gemilerden çok daha az yakıt tüketiyor. Üstelik deniz ve raylı sistem ulaşımının lastik tekerlekli ulaşımdan çaldığı her araç, karbon salımını biraz daha azaltıyor. Yeşil motorlu, alçak tabanlı otobüslerimiz devrede ve otobüslerimizin tamamını bu şekilde yenilemeye çalışıyoruz. Türkiye’de bir ilk olarak kent içi ulaşımın bir filosu olarak 20 elektrikli otobüsü aktif olarak kullanıyor. Şu ana kadar elektrikli otobüs 5 milyon yolcu taşıdı ve bu sayede 780 bin litre dizel yakıt kullanımı önlendi. Dizel araçlara göre kilometre başına yüzde 81 tasarruf sağlandı. Böylelikle 2 bin 103 ton karbon salımı engellendi. Bu otobüslerin enerjisinin sağlanması için ESHOT’un Gediz’de bulunan atölyelerinin çatışı güneş enerjisi panelleriyle kaplandı. Enerjimizi de güneşten elde etmiş oluyoruz. Benzer şekilde, diğer tesislerimizde de güneş enerjisini ve çatıları daha aktif kullanacak projelerimiz sürüyor. Tahtalı Barajı ülkenin su havzası olarak kullanılan en önemli havzalarından bir tanesi ve İZSU Genel Müdürlüğü bu havzayı korumak için 640 hektarlık alanda 1 milyon 75 bin fidan dikti. Bu havzada hiçbir suretle yapılaşmaya izin verecek bir kararı İzmir Büyükşehir Belediyesi imzalamıyor."

İzmir’de son teknolojiyle donatılmış katı atık geri dönüşüm tesisleri kurulması konusunda uzun süredir yer probleminin aşılamadığını söyleyen Gökçe, siyasi polemik konusu yapılan Harmandalı Düzenli Depolama Alanı'na da değinerek, "İzmir’de vahşi depolama alanı yoktur. Türkiye'nin ilk düzenli depolama alanı Harmandalı’ndaki vahşi depolama alanı ise, İstanbul’daki benzer nitelikte olduğu için daha büyük vahşi depolama alanıdır. Şimdi Harmandalı’nda büyük bir rehabilitasyon projesi yürütüyoruz. 15 MW enerji üretim kapasiteli biyogaz tesisinin yapımında sona geldik. Yakın zamanda bu tesiste enerji üreteceğiz. Arkasından da bu bölgeyi sistematik olarak ağaçlandıracağız. Ama asıl işimiz, yapımı için izin süreçlerini beklediğimiz Katı Atık Geri Dönüşüm ve Biyogaz Tesisi'dir” dedi.

Eylem planında İzmir farkı

Çevre ve Siyaset Bilimci Dr. Nuran Talu, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yoğun iklim değişikliğiyle mücadele projelerini yakından incelediklerini dile getirerek şunları söyledi: “İzmir Büyükşehir Belediyesi, Avrupa Birliği’nin standartlarını kullanarak Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı’nı uyguluyor. Burada çok önemsediğimiz ve fosil yakıt dediğimiz karbondioksit emisyonlarının azaltılması için gerek kent içi ulaşımda gerek atık yönetiminde birçok yeşil alan tasarımında pek çok atılımları var. Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde ciddi bir sera gazı azaltım hedefleri koyuyor ve bu adıma yürüyor. Türkiye’de 3 büyükşehir Ankara, İstanbul ve İzmir’dir. Ancak ne Ankara’nın ne de İstanbul’un iklim değişikliğiyle ilgili eylem planı yok. İzmir çok büyük yol aldı. Belediyenin kurguladığı kurumsal yapı bile iklim değişikliğini çok iyi anladığını gösteriyor. Sağlıklı Kentler ve Temiz Enerji Şube Müdürlüğü gibi bir birimi çoğu kent ayırarak çalışır. Oysaki hem doğayı koruyacaksınız hem de sera gazı emisyonlarını azaltacaksınız. Bu ikiliyi algılayarak yürüyen tek Büyükşehir Belediyesi İzmir’dir. İzmir en kararlı belediyelerden biri."

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı öğretim üyesi Doç Dr. Çiğdem Coşkun Hepcan ise IklimIN projesi kapsamında AB fonuyla desteklenen ‘Dirençli Kentler için Bir Çerçeve: Yeşil Odaklı Uyarlama’ projesinin uzman eğitim toplantısında yaptığı konuşmasında; projenin İzmir’in iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı dayanıklı bir kent haline gelmesi yönünde çözümler üretmeyi amaçlayan bilimsel açıdan örnek bir çalışma olduğunu belirtti.

18 ay süren çalışma

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin AB'den 150 bin Avro hibe almaya hak kazanan “Dirençli Kentler İçin Bir Çerçeve: Yeşil Odaklı Uyarlama” projesi çalışmaları yaklaşık 18 ay sürdü. Pilot alan olarak seçilen Balçova ilçesi için kentsel altyapı sistemi haritalandırıldı ve alan kullanım ile değişim modelleri hazırlandı. Kentsel ekosistem hizmetleri haritalandırıldı. İzmir’in iklim değişikliğine uyum sağlayabilmesi için plan kararları oluşturuldu. Proje sürecinde elde edilen ve oluşturulan tüm bilgileri içeren bir rehber kitap hazırlandı.

Haber Tarihi: 04.02.2019